Verslag lezing A. Vermeylenfonds 14 november | Dansen op een ziedende vulkaan | Dominique Willaert
Basis van het probleem is de interactie tussen de veranderende economie en de publieke ruimte, die een digitale ruimte geworden is, waar waarheid is vervangen door leugen.
Er is een verschuiving van het stemgedrag van de traditionele partijen naar het Vlaams Blok. De oorzaak is kwaadheid. Door de snelle veranderingen in de samenleving voelen velen zich in de steek gelaten.
Ook mensen met een migratieachtergrond stemmen op extreem rechts, Vlaams Blok in de Denderstreek, Trump in de VS. Het stemgedrag wordt meer bepaald door de onderbuik dan door het hoofd. “Er wordt niet meer naar ons geluisterd” is wat je vaak hoort, en luisteren is de mensen sociale erkenning geven. Je leert erdoor wat de oorzaken zijn van woede en onbehagen :
- de werkgelegenheid in eigen streek verdwijnt,
- de afbraak van sociale dienstverlening,
- postbodes hadden tijd voor een babbel, nu telt alleen de winstoptimalisatie
- cafés sluiten, waar 3 generaties samenkwamen, wat het mentaal evenwicht herstelde, de kleinhandel verdwijnt en wordt vervangen door automaten,
- de verappartementisering veroorzaakt eenzaamheid, mensen hebben geen tuin meer, waar je met de buurman kon praten,
- de migratie : de ontvangende gemeenschap moet begeleid worden, de Vlaamse overheid heeft de lokale besturen in de steek gelaten,
- de ontzuiling : de zuilen boden politiek onderdak en bescherming, volkshuizen en gildehuizen verdwijnen, terwijl het “Vlaams Huis” vol zit.
Radicaal rechtse partijen capteren heel sluw en listig het groeiende onbehagen; ze creëren een binaire wereld en bieden heel simpele oplossingen en onderdak en geborgenheid aan hun volgelingen. Daartoe verspreiden ze een aantal mythes
- omvolking, waarvoor de mensen worden bang gemaakt;
- aanval op de mainstream media,
- aanval op de elite, het gerecht en de overheid,
- aanval op de democratische instellingen,
- aanval op antiwoke,
- de voorrangsmythe :nieuwkomers krijgen vlugger een sociale woning,
- verheerlijking van een ingebeeld glorieus verleden.
Oplossing : de richting van woede en onbehagen veranderen : destructieve omstoot-woede moet solidariserende recht-op-woede worden. Daartoe moeten we in gesprek gaan met elkaar.
(verslag: Robert Claes)